Cynk pełni bardzo wiele istotnych funkcji, zaczynając od udziału w procesie wzrostu komórek, poprzez regulowanie czynności układu immunologicznego, a kończąc na modulowaniu procesów, związanych z uczeniem się i zapamiętywaniem. Cynk reguluje pracę ponad 200 enzymów, należących do różnych klas, odpowiadających za istotne reakcje zachodzące w organizmie. Jest niezbędny do syntezy białka i kwasów nukleinowych oraz do ochrony przed wolnymi rodnikami.
Cynk jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ uczestniczy w wielu jego istotnych reakcjach. W organizmie człowieka znajduje się 2-4 g cynku. Dzienne zapotrzebowanie u dorosłego człowieka wynosi 8-11 mg (10). Cynk występuje w mięśniach, kościach, skórze, nerkach, a u mężczyzn w prostacie. U człowieka wchłanianie cynku zachodzi w przewodzie pokarmowym w około 58-77% (2). Cynk w formie cytrynianu wykazuje o wiele lepszą aktywność fizjologiczną i wchłanialność niż najczęściej stosowane siarczany. Najlepszym źródłem łatwo przyswajalnego cynku są między innymi: jajka, owoce morza, wołowina, jagnięcina, produkty pełnoziarniste, nasiona słonecznika i dyni, czy czosnek i cebula.
Spis treści
Funkcje i działanie cynku:
Cynk pełni bardzo wiele istotnych funkcji, zaczynając od udziału w procesie wzrostu komórek, poprzez regulowanie czynności układu immunologicznego, a kończąc na modulowaniu procesów, związanych z uczeniem się i zapamiętywaniem. Cynk reguluje pracę ponad 200 enzymów, należących do różnych klas, odpowiadających za istotne reakcje zachodzące w organizmie. Jest niezbędny do syntezy białka i kwasów nukleinowych oraz do ochrony przed wolnymi rodnikami. Wpływa również na stabilność błon komórkowych, odczuwanie zapachu i smaku czy na metabolizm alkoholu. Odgrywa dużą rolę w procesach odpornościowych, wpływając na układ immunologiczny, a jego niedobór może powodować zwiększenie podatności na infekcję.
Niedobór cynku
Deficyt cynku w organizmie powoduje liczne dolegliwości i schorzenia układów: mięśniowego, nerwowego, pokarmowego, płciowego, hormonalnego, immunologicznego. Uczestniczy prawie we wszystkich procesach płciowych. Niedobór cynku najbardziej niebezpieczny jest w okresie rozwoju płodu i dzieciństwa. Niedostateczna ilość dostarczanego cynku może prowadzić do autyzmu. Według badań, głęboki niedobór działa szkodliwie na kształtowanie funkcji poznawczych w okresie rozwojowym dziecka w grupie wiekowej 0-3lat (11). Braki w organizmie tego pierwiastka mogą u mężczyzn objawiać się obniżonym poziomem testosteronu, zaburzeniami potencji, zmniejszeniem żywotności plemników czy nawet bezpłodnością (12,13). Cynk zalecany jest również dla sportowców z powodu dużej utraty tego pierwiastka z potem. Ma też wpływ na rozwój tkanki mięśniowej. Poziom cynku ma istotny wpływ na zdrowie i równowagę psychiczną oraz na funkcjonowanie mózgu. Deficyt może mieć wpływ na zaburzenia koncentracji uwagi, nadpobudliwość psychoruchową, choroby umysłowe czy też niedorozwój umysłowy. Stwierdzono także, że suplementacja cynkiem przyspiesza leczenie owrzodzeń skóry oraz gojenie się ran. Cynk ma też wpływ na wygląd i kondycję skóry, spełnia ważną rolę w leczeniu trądziku. Działa korzystnie również na inne zaburzenia skóry t.j egzema, łuszczyca, opryszczkowe zapalenie skóry i rozstępy.
Cynk:
- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu testosteronu we krwi,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej,
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu makroskładników odżywczych,
- pomaga w prawidłowej syntezie białka,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu węglowodanów,
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu kwasów tłuszczowych,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia oraz prawidłowych funkcji poznawczych,
- pomaga zachować zdrowe kości, skórę, włosy oraz paznokcie,
- ochrania komórki przed stresem oksydacyjnym,
- bierze udział w procesie podziału komórek.
Wskazania do suplementacji cynku:
- ciąża – w trakcie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie ze względu na potrzeby rozwijającego się płodu,
- długotrwały stres,
- uprawianie sportu – pomaga w regeneracji powysiłkowej,
- obniżona odporność, infekcje, przeziębienia – cynk wspomaga procesy immunologiczne,
- obniżona koncentracja.