Maca (wym. Maka) rosła dość powszechnie w Andach od co najmniej 2000 lat. Była wykorzystywana już przez Inków, w codziennej diecie i celach zdrowotnych. Obecnie uprawiana jest na płaskowyżu Junin w Peru, na wysokości do 5000 m. n.p.m. Są to tereny ze względu na silne wiatry i ekstremalne wahania temperatury, na których praktycznie oprócz tej rośliny,nie rośnie nic.
Maca znalazła się w wykazie NASA na liście żywności dla kosmonautów. Uwzględniono jej pozytywne działanie na za wzmacnianie układu nerwowego, kondycji psychofizycznej a nawet refleksu, niezbędnego w pracy astronautów.
Korzeń energii i zdrowia
Maca, nazywana również Lepidium Peruvianum albo Lepidium Walpers, to dwu lub wieloletnia roślina z rodziny kapustowatych Brassicaceae. Przed wiekami rosła dość powszechnie w Andach i wykorzystywana była przez tamtejszą ludność w celach żywieniowych oraz leczniczych. Współcześnie uprawiana jest w środkowych regionach Peru, na wysokości do 5000 m. n.p.m., na ograniczonym obszarze – głównie wokół jeziora Junin. To roślina bardzo wytrzymała na silny wiatr, promienie słoneczne i niskie temperatury. Maca znana jest także w Boliwii oraz w Ameryce Północnej i Środkowej. Uprawiana jest też z nasion, jako roślina jednoroczna, zbierana po sześciu do dziewięciu miesiącach od wysiewu. Liście rośliny nie przypominają wprawdzie kapusty, a raczej niewyrośniętą nacinę marchwi, jednak do rodziny kapustowatych należy wiele roślin zielnych, w tym dobrze nam znane, chrzan i rzodkiew. Świeże lub gotowane liście Lepidium można stosować jako dodatek do sałatek. Roślina kwitnie drobnymi biało-kremowymi kwiatuszkami. Wydaje też drobniutkie nasionka, okolone łuszczyną długości 4-5 milimetrów.
Główną częścią jadalną Lepidium Peruvianum są korzenie. Roślina wytwarza spichrzowy korzeń o średnicy od dwóch do ośmiu centymetrów. Z wyglądu przypomina dużą rzodkiew, występuje w barwach: białej, białożółtej, żółtej, szarej, czerwonej, purpurowej, białoróżowej, fioletowej i czarnej. Korzenie w ciemniejszych odcieniach (czerwony, fioletowy i czarny) zawierają podobno znaczne ilości naturalnego jodu.
Korzeń macy jest bardzo odżywczy. W końcu gleba wulkaniczna, na której rośnie, jest szczególnie bogata w minerały, pierwiastki śladowe i składniki odżywcze występujące wysoko w Andach. Ma w swoim składzie sporą ilość białka, dużo żelaza, potas, cynk, magnez, wapń, węglowodany, fosfor, sód jod i większość witamin ( A,B1, B2, B3, B12, witaminę C, witaminę D i E)
Zawiera także alkaloidy, kwasy tłuszczowe, beta-ekdyzon (przyspieszacz syntezy białek dający siłę i regenerację mięśniom), saponiny, garbniki, węglowodany i aminokwasy. Ten niezwykły korzeń zawiera aż 19 aminokwasów. W skład suchej masy wchodzą głównie węglowodany – w ilości od 25 do 68%, białka – od 10 do 13%, 8,5% błonnika, 2% tłuszczu i 5% substancji mineralnych. W Lepidium zawarte są też: korzystne dla zdrowia sterole, glukozynolany i olejki gorczyczne. Wszystkie te składniki czynią z Lepidium peruvianum źródło energii dla organizmu.
Spożywanie korzenia Macy:
- Poprawia sprawność fizyczną i psychiczną mężczyzn i kobiet zarówno młodych jak i w starszym wieku,
- Zwiększa skuteczność systemu immunologicznego i właściwe funkcjonowanie mózgu,
- To ogromna ilość aminokwasów w tym wysoka obecność L-argininy, która świetnie wpływa na potencję i sprawność seksualną u mężczyzn, poprawiając także jakość plemników,
- Może także spowolnić procesy starzenia się i zmniejszyć ryzyko osteoporozy,
- Wpływa kojąco na objawy wywołane bólami miesiączkowymi i menopauzą,
- Pomaga obniżyć ciśnienie krwi,
- Wpływa na poprawę funkcjonowanie nerek i wątroby
Macy nie powinny spożywać osoby z niedoczynnością tarczycy!
Warto wiedzieć, że: Wykazuje pozytywne działanie na funkcje seksualne organizmu. Udowodniono też, że poprawia ogólne samopoczucie, korzystnie wpływa na witalność, zwiększa energię i przeciwdziała chronicznemu zmęczeniu. Wykorzystywany jest w leczeniu impotencji, cukrzycy, raka piersi oraz czerniaka. Potwierdzone jest też wspomagające działanie lepidium w chorobach serca oraz reumatoidalnego zapalenia stawów. Maca działa również pobudzająco na układ hormonalny w tym hormony tarczycy i nadnerczy.
Polecamy 3 do 5g (od 1/2 łyżeczki do 1 łyżeczki) macy jako dodatek do deserów, koktajli lub jogurtu.
Pyszny energetyczny przepis z wykorzystaniem Macy Maca Banana Milkshake
Wsypać proszek Maca do shaker’a lub blendera i dołączyć wszystkie lub kilka wybranych składników:
- maca w proszku 2 łyżeczki,
- mleko lub Soymilk (wanilia / czekolada)
- banan
- masło sezamowe
- miód
- masło orzechowe
- mus migdałowy
- mleko kokosowe
- przyprawy: cynamon, wanilia, kardamon
Smaczne kotleciki ryżowe z dodatkiem sproszkowanego Maca
- 2 łyżeczki proszku Maca
- 2 szklanki ugotowanego ryżu pełnoziarnistego
- 3 jajka
- łyżka masła (najlepiej klarowane)
- bułka tarta
Oddzielić żółtka od białek. DO żółtek wsypać 2 łyżeczki proszku Maca i połączyć. Osobno ubić białko aż do uzyskania sztywnej piany. Dwie filiżanki ugotowanego ryżu zmieszać z pianą z białka, jakami i masłem. Lekko posolić. Używając dużej łyżki sformować kotleciki. Obtoczyć w bułce i delikatnie obsmażyć. Najlepiej smakuje podsmażony na czerwonym oleju palmowym.
Dorośli: 1 – 2 łyżeczki (5g). Sproszkowany korzeń Maca rozpuszcza się w płatkach, jogurtach, koktajlach, deserach. Obojętnie czy będziemy ją przygotowywać z wodą, mlekiem czy innym płynem musimy ją intensywnie wstrząsnąć w trakcie mieszania. Maca ma karmelowy, lekko gorzki i ostry smak.
Suszone korzenie lepidium mogą być przechowywane nawet przez kilka lat, nie tracąc właściwości leczniczych i odżywczych. W kuchni Indian przyrządza się z nich zupy, dodaje do owsianek, do wypieku chleba, ciast i naleśników. Mąka uzyskana z korzeni maca wykorzystywana jest również w przyrządzaniu żywności. W niektórych regionach stosuje się ją do produkcji piwa. Należy jednak pamiętać, że korzenie lepidium mogą być spożywane wyłącznie po obróbce termicznej. Maca jest współcześnie dostępna w postaci wyciągów lub sproszkowanego ekstraktu oraz wypełnionych proszkiem kapsułek. Polecana w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przez organizację ONZ ds. Żywności i Rolnictwa jako pożywienie o wysokich wartościach odżywczych, doczekała się licznych publikacji w wielu krajach. Jednak nie wszystkie jej właściwości, odkryte przed wiekami przez Inków, zostały dziś naukowo potwierdzone. Na pełne i rzetelne wyniki badań musimy jeszcze trochę poczekać.
Na podst.: Uklańska-Pusz C. M., Maca. Naturalna terapia. „Mój Piękny Ogród” 2013 nr 2, s. 43.