Miód i jego szerokie właściwości prozdrowotne był znany już w starożytnym Egipcie. Dla podkreślenie jego wagi można przytoczyć ciekawostkę, otóż misa z miodem była wkładana do grobowców faraonów. Co ciekawe, odnaleziony po ponad 3500 lat nadal nadawał się do spożycia.
Miód jest ceniony również w bardziej współczesnej medycynie naturalnej jako doskonałe remedium na przeziębienia i infekcje.
Często spotykany, bo dość łatwy w pozyskaniu, miód wielokwiatowy gromadzi w sobie całe spektrum prozdrowotnych właściwości. Najbardziej cenionymi i poszukiwanymi są jednak tzw. miody monokwiatowe. Ich właściwości mają znacznie mniejszy zakres, jednak dzięki bardziej kierunkowe działanie.
Miody, z formalnego punktu widzenia, nie są lekami, jednak ich dobroczynny wpływ na zdrowie jest tak dobrze znany, że w medycynie naturalnej są zalecane przy wielu schorzeniach i problemach ze zdrowiem. Postanowiliśmy przygotować krótki przewodnik po najczęściej spotykanych rodzajach miodów i ich właściwościach prozdrowotnych.
Spis treści
Miód spadziowy iglasty
W naszym kraju, najczęściej można spotkać miody spadziowe iglaste ze spadzi jodłowej i świerkowej. Miód spadziowy z drzew iglastych ma ciemną barwę, począwszy od zgniłozielonej, aż po prawie czarną. Świeża spadź ma barwę stosunkowo jasną i z czasem ciemnieje pod wpływem powietrza i światła. Charakterystyczna dla miodów spadziowych jest również nierównomierna krystalizacja. Najczęściej miód taki ulega rozwarstwieniu na dwie części: płynną i stałą.
Miód spadziowy iglasty charakteryzuje bardzo ciekawy smak z nutką żywicy, która przywołuje w pamięci obraz lasu iglastego. W smaku jest łagodny i najczęściej niezbyt słodki. Zdarza się, że miody spadziowe mają lekko gorzki lub lekko kwaśny posmak. Spadziowy miód jest dużo bardziej lepki i gęsty niż typowe miody nektarowe.
Miód spadziowy iglasty wyróżnia się większą zawartością:
- związków azotowych,
- związków mineralnych,
- dekstryn,
- enzymów,
- kwasów organicznych,
- substancji antybiotycznych.
Miód spadziowy z drzew iglastych doskonale sprawdzi się jako naturalny antybiotyk. Dzięki składnikom aseptycznym doskonale wspiera leczenie przeziębień i lżejszych infekcji. Zaleca się stosowanie miodu spadziowego w okresach obniżonej odporności organizmu w celach profilaktycznych. Wzmacnia on układ immunologiczny i ułatwia zapobieganie chorobom.
Ponadto miód spadziowy wykazuje działanie wykrztuśne, ułatwiając pozbycie się nieprzyjemnej wydzieliny z gardła w trakcie przeziębienia.
Miód spadziowy iglasty:
- wspomaga także prawidłowe działanie układu nerwowego,
- korzystnie wpływa na serce,
- wspomaga układ moczowy
- wspomaga prawidłowe działanie stawów, jest szczególnie zalecany w chorobach górnych dróg oddechowych.
Warto dodać, że spadź nie pojawia się co roku. Wymaga odpowiednich warunków, przez co miód spadziowy jest jednym z najdroższych z naszych rodzimych miodów.
Miód malinowy
Miód malinowy jest dość rzadko spotykany, gdyż maliny, z których jest robiony, kwitną jedynie przez około trzech tygodni dwa razy w roku. Pierwszy okres kwitnienia przypada na końcówkę maja – wtedy kwitną wczesne odmiany malin. Drugi okres kwitnienia to środek sierpnia. Miód malinowy ma bardzo charakterystyczny smak i aromat, który zapada w pamięć.
Kto więc raz spróbuje tego miodowego rarytasu będzie na niego polował częściej. Niestety, ze względu na trudność pozyskania miody takie są raczej rzadkością, na próżno szukać ich w popularnych sklepach. Niewiele pasiek posiada je w swojej ofercie, gdyż ich pozyskanie wymaga ustawienia uli w pobliżu plantacji malin, a takie sytuacje zdarzają się nieczęsto.
W miodzie malinowym znajdziemy bardzo dużą ilość olejków eterycznych. To dzięki nim miód ten ma charakterystyczny, malinowo-owocowy aromat. Miód malinowy z czasem krystalizuje się i zmienia kolor ze złocistego, aż do prawie całkowicie białego. W smaku jest dość słodki z ledwo wyczuwalną nutką kwasowości.
Charakterystyczna dla miodu malinowego jest duża zawartość kwasów organicznych, takich jak kwas jabłkowy, glukonowy i cytrynowy, beta-karoten.
Zawiera on także ponad ponad 50 substancji aromatycznych, które odpowiadają za jego niezwykły zapach. Miód malinowy zawiera ważne enzymy pochodzące ze śliny pszczół (inwertaza, alfa-amylaza, beta-amylaza i inne), mikroelementy (potas, chlor, magnez, wapń, mangan, fosfor), a także witaminy z grupy B: B1, B2, B6, B12.
Miód malinowy:
- skutecznie obniża ciśnienie krwi,
- poprawia krążenie,
- stymuluje produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny,
- wzmacnia i chroni wątrobę oraz zwiększa wydzielanie żółci,
- działa napotnie,
- działa przeciwgorączkowo
- działa rozgrzewająco,
- zmniejsza zmęczenie,
- dodaje energii,
- pomaga się zrelaksować,
- pozytywnie wpływa na wygląd skóry.
Miód malinowy w medycynie naturalnej wykorzystywany jest często do leczenia nieżytów żołądka, a także do przeciwdziałania miażdżycy.
Miód słonecznikowy
Niewiele pasiek w Polsce zajmuje się produkcją miodu słonecznikowego, przez co ten niezwykle wartościowy miód jest prawdziwym rarytasem. Pozyskiwany jest bowiem ze słonecznika, który ze względu na niska opłacalność jest dość rzadko uprawiany. Ten efektownie wyglądający kwiat posiada bardzo dużo pyłku, z którego powstać może wyśmienity miód. W smaku jest delikatny, co bardzo odpowiada szczególnie najmłodszym miłośnikom zdrowych słodkości. Jest dość miękki, dzięki czemu łatwo się rozsmarowuje.
Miód słonecznikowy:
- pomaga w leczeniu chorób układu krążenia,
- wspomaga wątrobę,
- pomaga w leczeniu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych,
- jest skuteczny w walce z chorobami skóry,
- wspiera układ pokarmowy.
Miód słonecznikowy obniża poziom „złego” cholesterolu LDL. Może być z powodzeniem stosowany w chorobach serca i układu krążenia. Miód słonecznikowy wpływa dobroczynnie na układ krwionośny: obniża ciśnienie krwi, zapobiega miażdżycy i poprawia dotlenienie serca, jak również reguluje poziom potasu, ważnego dla prawidłowego funkcjonowania mięśnia sercowego.
Jak wszystkie miody, miód słonecznikowy wykazuje również działanie przeciwbakteryjne przeciwzapalne, dzięki czemu może być z powodzenie stosowany w domowych kuracjach przeciw przeziębieniu, a także w profilaktyce. Miód słonecznikowy wspiera prawidłową pracę nerek i układu moczowego.
Miód fasolowy
Miód fasolowy jest jednym z najmniej znanych miodów w naszym kraju. A szkoda, bo spektrum jego działania jest dość szerokie. Miód fasolowy ma bardzo ciekawy smak. Jest niezbyt słodki, a nawet lekko kwaskowaty. Pozyskiwany jest najczęściej z kwiatów fasoli „Piękny Jaś”, która zaliczana jest do rodziny fasoli wielokwiatowej.
Jego barwa zmienia się w zależności od jego konsystencji. W formie płynnej jest słomkowożółty, natomiast skrystalizowany jaśnieje i staje się kremowo biały. Ma dość intensywny zapach przypominający woń kwiatów fasoli.
Miód fasolowy:
- wspomaga pracę serca,
- wspiera funkcjonowanie całego układu krwionośnego,
- wspomaga prawidłową pracę układu pokarmowego poprzez przyspieszenie odnowy drobnoustrojów gwarantujących prawidłowe trawienie,
- wzmacnia układ immunologiczny,
- regeneruje i odżywia organizm.
Miód gryczany
Gryka to bardzo charakterystyczna roślina o małych, białych lub biało-różowych kwiatach. Jest uprawiana często w gospodarstwach ekologicznych, gdyż nie wymaga specjalnej ochrony chemicznymi środkami, oraz intensywnego nawożenia. Kwitnie zwykle pod koniec sierpnia.
Miód gryczany jest bardzo charakterystyczny i można go rozpoznać na pierwszy rzut oka. Ma barwę ciemnobrunatną – jest najciemniejszy ze wszystkich miodów, ciemniejszy nawet od spadziowego. Ze względu na swój ostry aromat i smak nie jest specjalnie lubiany przez dzieci.
Miód gryczany wyróżnia spora zawartość rutyny, która skutecznie oczyszcza naczynia krwionośne.
Znajdziemy w nim również:
- magnez,
- żelazo,
- fosfor,
- miedź,
- cynk,
- bor,
- jod,
- nikiel,
- kobalt.
Miód gryczany jest także bogaty w witaminę C (2,9-11,9 mg%) oraz witaminy z grupy B.
Jest także bogaty w enzymy:
- ceamylazę,
- inwertazę,
- fosfatazę.
Badania przeprowadzone w Instytucie Pszczelnictwa w Puławach wskazują, że nawet po roku przechowywania tego produktu w temperaturze pokojowej, aktywność cc-amylazy (diastazy) kształtuje się znacznie powyżej normy (miód gryczany zachowuje w tych samych warunkach przechowywania wysoką jakość).
Cukry proste zawarte w miodzie gryczanym są doskonale wchłaniane z pominięciem wątroby i działają bezpośrednio na wzmocnienie mięśnia sercowego i całego układu krwionośnego człowieka. Działanie to jest wzmacniane przez związki flawonoidowe takie jak rutyna i jej pochodne. Podobne działanie wykazuje zawarta w miodzie gryczanym kwercetyna, która ponadto doskonale radzi sobie z wolnymi rodnikami.
Miód gryczany jest również skuteczny w ochronie i odtruwaniu wątroby. Ze względu na wyższą niż w innych miodach zawartość choliny zabezpiecza wątrobę i nerki przed uszkodzeniami.
Miód Lipowy
Miód lipowy jest pozyskiwany z lipy, która kwitnie na przełomie czerwca i lipca. Ze względu na brak dużych obszarów obsadzonych tym drzewem jest trudny w pozyskiwaniu. Jenak jego smak i własnościowi prozdrowotne sprawiają, że jest bardzo poszukiwany i ceniony.
Miód lipowy jest uważany za jeden z najsmaczniejszych a jego charakterystyczną cechą jest lekka goryczka i szczypanie w język. W zależności od tego czy jest pozyskiwany na początku, czy pod koniec kwitnienia lipy, ma kolor od jasno żółtego z lekkim zabarwieniem zielonym, aż do brązowego.
Miód lipowy jest doskonały do codziennego stosowania. Poza wyśmienitym smakiem zapewnia skuteczną ochronę przed przeziębieniami i infekcjami. Wykazuje on bowiem wyższą aktywność antybiotyczna niż inne rodzaje rodzimych miodów. Wspomaga leczenie przeziębienia działając wykrztuśnie i napotnie, a także przynosi ulgę redukując kaszel. Może również pomóc szybciej wrócić do zdrowia przy poważniejszych chorobach układu oddechowego takich jak zapalenie płuc czy oskrzeli.
Właściwości antybiotyczne miód lipowy zawdzięcza wysokiej zawartości silnych olejków eterycznych, flawonoidów i nadtlenku wodoru.
Miód lipowy jest polecany szczególnie:
- osobom z chorobami układu krwionośnego,
- w przypadku chorób ginekologicznych,
- przy problemach z układem moczowym,
- w schorzeniach reumatycznych,
- przy wspomaganiu leczenia nerwicy, bezsenności,
- chorym na cukrzycę (niezależną od insuliny; typu II) z uwagi na wysoką zawartość fruktozy.
Miód nawłociowy
Nawłoć to powszechnie występująca w naszym kraju roślina zielna. Najczęściej spotkać ją można na łąkach Małopolski i Podkarpacia. Ma charakterystyczną sięgającą metra łodygę zwieńczoną w okresie kwitnienia jaskrawożółtymi małymi kwiatami. Jest bardzo miododajna, a pozyskany z niej miód jest jasnożółty i ma lekko kwaskowy smak. Miód nawłociowy szybko krystalizuje i zmienia konsystencję na kremową, a kolor na jaśniejszy.
Miód nawłociowy jest od lat stosowany w medycynie naturalnej jako naturalny antybiotyk wykorzystywany w leczeniu zakażeń, ran i owrzodzeń, a także w stanach zapalnych układu moczowego.
Rutyna i kwercetyna zawarta w miodzie nawłociowym wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego i nerek. Uszczelnia naczynia krwionośne i działa przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo. Normalizuje także ciśnienie krwi. Można go stosować przy problemach z układem moczowym i kamicy nerkowej.
Posiada dużą ilość cukrów prostych, które wchłaniają się znaczenie lepiej niż sacharoza z cukru, poza tym wzmacnia serce. Jego regularne przyjmowanie wspomaga leczenie stawów.
Miód nawłociowy skutecznie wzmacnia organizm, więc warto stosować go również profilaktycznie w okresach zwiększonego zagrożenia infekcjami. Będzie również bardzo przydatny przy leczeniu przeziębienia i chorób górnych dróg oddechowych.
Może być także stosowany do redukcji objawów stresu i wyczerpania fizycznego. Przyda się osobom dbającym o urodę, gdyż regularnie stosowany ma pozytywny wpływ na kondycje i wygląd skóry.
Miód nawłociowy, ze względu na swój charakter wymaga niższej niż inne rodzaje miodów temperatury przechowywania. Należy trzymać go w szczelnie zamkniętym słoiku, gdyż bardzo łatwo „łapie” zapachy z zewnątrz i traci swój naturalny aromat.
Miód wrzosowy
Miód wrzosowy znany jest także jako „Królem Miodów”. Jest on trudny dostępny i pracochłonny w pozyskaniu. Ma to związek z tym, że w Polsce nie ma zbyt wielu wrzosowisk, które pozwalałyby na uzyskanie tego szlachetnego miodu. Właśnie z tego powodu jest dostępny w niewielu pasiekach.
Miód wrzosowy ma konsystencję gęstej galaretki o jasnobrunatnej barwie. Dzięki zawartości specyficznych olejków eterycznych ma niespotykaną wśród miodów woń. W smaku jest gorzkawy i dość ostry.
W miodzie wrzosowym występują:
- witamina A,
- witamina B6,
- aminokwasy,
- żelazo.
- hormony wzrostu,
- neurohormony: cholina i acetylocholina, kwas foliowy, nikotynowy i pantotenowy
- potas,
- chlor,
- fosfor,
- wapń,
- sód,
- magnez,
- inhubina.
Miodem wrzosowym można z powodzeniem wspierać leczenie zapalenia gardła, błony śluzowej jamy ustnej czy przeziębień. Działa on także profilaktycznie zabezpieczając przed tymi dolegliwościami. Zwiększa ogólną odporność organizmu i chroni przed rozwojem infekcji.
Dzięki działaniu moczopędnemu i antyseptycznemu może być wykorzystywany skutecznie przy chorobach nerek i dróg moczowych, takich jak kamica nerkowa i zapalenie gruczołu krokowego.
Łagodzi skutecznie schorzenia reumatyczne oraz wspomaga trawienie, przyswajanie składników pokarmowych i reguluje pracę jelit.
Polecany jest też szczególnie mężczyznom po 40. roku życia w profilaktyce chorób prostaty. Regularnie stosowany wzmacnia odporność organizmu i regenerację powysiłkową.
Miód wielokwiatowy
Miód wielokwiatowy jest najczęściej pozyskiwany spośród kwiatów kwitnących w pełni lata. Dzięki temu jest bardzo słodki. W zależności od czasu zbioru może mieć różną barwę, od jasnokremowej, aż po herbacianą. Po skrystalizowaniu, czyli już jako krupiec, jego barwa zmienia się tylko nieznacznie.
To właśnie mieszanka wielu nektarów kwiatowych sprawia, że miód ten ma szeroką gamę wartości odżywczych.
Miód wielokwiatowy jest bardzo bogaty w cukry proste, które są łatwej przyswajalne przez organizm. Dzięki temu jest cennym źródłem energii dla serca i skutecznie wspomaga w leczeniu chorób układu krwionośnego. Ułatwia też pracę wątrobie.
Właściwości miodu wielokwiatowego można również skutecznie wykorzystać przy takich dolegliwościach jak:
- anemia,
- zmęczenie,
- zapalenie gardła,
- przeziębienie,
- alergia.
Zawarte w miodzie wielokwiatowym cukry proste są cennym źródłem energii pomagającym pozbyć się uczucia przemęczenia oraz wyczerpania fizycznego i psychicznego.
Jak wykazują badania letni miód wielokwiatowy warto polecić alergikom. Potrafi on bowiem łagodzić katar sienny i alergiczny rodzaj astmy oskrzelowej. Zawiera naturalne alergeny, co pozwala na uodpornienie się na nie. Należy jednak pamiętać, że taka terapia powinna odbywać się pod okiem lekarza.
Miód wielokwiatowy z letnich zbiorów zawiera duże ilości biopierwiastków i naturalnych enzymów, które wzmacniają odporność i wzmagają przemianę materii.
Wpływa też pozytywnie na skórę – zwiększa jej gładkość i ogranicza pękanie, z tego powodu często wykorzystywany jest do domowych maseczek, peelingów i odprężających kąpieli.
Pierzga pszczela
Pierzga jest efektem pracy pszczół przy wytwarzaniu miodu. Powstaje w ciekawy sposób. Niewykorzystany na bieżące potrzeby pyłek kwiatowy zostaje zmieszany z enzymami wytwarzanymi przez pszczoły oraz miodem. Następnie zostaje umieszczony w plastrze i szczelnie zabezpieczony woskiem pszczelim. Pod wpływem wspomnianych wcześniej enzymów zachodzi proces fermentacji cukru z miodu, dzięki czemu powstaje właśnie pierzga. Ma ona bardzo specyficzny, lekko kwaskowaty smak i nie jest tak słodka jak miód.
Pierzga ma bardzo bogaty skład. Zawiera między innymi:
- witaminy A, B1, B2, B6, B12, C, D, E, K, P i PP,
- potas,
- żelazo,
- selen,
- magnez,
- miedź,
- krzem,
- chlor,
- siarkę,
- mangan.
Zastosowanie pierzgi w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości może być także bardzo szerokie.
Ma ona, podobnie jak miód, właściwości antybakteryjne i odtruwające, przyśpiesza metabolizm, wzmacnia układ odpornościowy. Skutecznie wspiera pracę i pomaga pozbyć się problemów z układem trawiennym. Warto pomyśleć o zastosowaniu pierzgi w okresach rekonwalescencji – wzmacnia i ułatwia odbudowę organizmu. Zarówno profilaktycznie jak i leczniczo może być stosowana przy anemii.
Może być również pomocna w leczeniu stanów depresyjnych, wzmacnia zdrowie psychiczne i ułatwia pracę umysłową. Pierzga bardzo pozytywnie wpływa na koncentrację i pamięć.
Jednak jednym z najważniejszych właściwości pierzgi jest jej wpływ na układ odpornościowy. Wpływu tego nie można przecenić, dlatego warto stosować pierzgę profilaktycznie w okresach zwiększonego zagrożenia różnego rodzaju infekcjami. Szczególnie jesienią, zimą i wczesną wiosną.
Podsumowanie.
Pszczoły dają nam z natury to co najlepsze. Różnego rodzaju miody mogą być stosowane przy wielu dolegliwościach, jednak ich cechą wspólną jest ich niesamowita wartość dla zdrowia. Można je spożywać samodzielnie lub dodawać do ulubionych napojów, jako zdrowy słodzik. Warto jednak pamiętać, że nie powinno się dodawać ich do wrzątku, gdyż w ten sposób pozbawi się je większości dobroczynnych właściwości.