Jeśli jesteś cukrzykiem lub masz stan przedcukrzycowy możesz się spodziewać, że twój lekarz poleci ci dobrego dietetyka. Opracowanie planu zdrowego żywienia to najlepsza wiadomość, nie tylko dla osób ze zbyt wysokim poziomem cukru we krwi. Kontrola poziomu glukozy, kontrola wagi, ciśnienia i lipidów bez wątpienia ograniczy ryzyko groźnych chorób serca. Ułożony plan odżywiania, pozwoli także na coś co jest kluczem do utrzymania dobrego zdrowia czyli – wpojenia właściwych nawyków żywieniowych. Warto zapamiętać, że dieta cukrzycowa to najlepszy uniwersalny plan żywieniowy dla większości z nas.
Spis treści
Na co zwrócić uwagę w diecie cukrzycowej
Indeks glikemiczny (IG) w codziennej diecie
W diecie cukrzyka podstawą jest spożywanie pokarmów posiadających niski indeks glikemiczny (IG). Indeks wskazuje procentowo jak szybko będzie wzrastał poziom glukozy we krwi po zjedzeniu określonego produktu spożywczego.
Komponowanie diety w oparciu o niski indeks gwarantuje lepsze samopoczucie i mniejsza odczuwalność choroby dla cukrzyków. Jednak indeks glikemiczny to nie jedyne, co osoby chore muszą brać pod uwagę wybierając konkretne produkty. Istotne jest spojrzenie także pod kątem zawartości węglowodanów, tłuszczów, białek. Dobrą dietę cukrzyk powinien na początku skomponować w kontakcie z lekarzem bądź dietetykiem, ucząc się jednocześnie zasad doboru pokarmów. Z czasem może przejść do samodzielnego komponowania posiłków, wiedząc już czego się wystrzegać, co jadać, na co zwracać uwagę.
Ograniczenie tłuszczy w diecie cukrzycowej
Cukrzycy muszą uważać na tłuszcze. Oczywiście nie można obyć się całkiem bez nich, gdyż to upośledza liczne funkcje organizmu, lecz trzymać ich poziom w ryzach. Na szczególną uwagę zasługują tłuszcze w produktach pochodzenia zwierzęcego. To one powinny być eliminowane, na rzecz tłuszczów roślinnych, znacznie zdrowszych, nie podnoszących ilości złego cholesterolu we krwi, np. olej z czarnuszki (który współgra z dietą cukrzycową), czy olej z konopi siewnych. Ograniczenie tłuszczów w diecie cukrzyków, to również potrzeba kontrolowania masy ciała. Z uwagi na specjalny sposób żywienia wszystkie nadprogramowe kilogramy mogą być kłopotliwe do zrzucenia. Dodatkowo nadwaga prowadzi do pogłębienia choroby i nasilenia jej skutków ubocznych.
Spożywanie białek, a cukrzyca
O ile tłuszcze można w pewnym zakresie, choć nie całkowicie, wyeliminować z diety, o tyle białka nie powinno się tracić. Białko jest podstawowym materiałem do budowy mięśni i całego organizmu. Dotyczy to białka roślinnego oraz zwierzęcego. Niezależnie od pochodzenia może ono być częścią składową enzymów, hormonów, czy chroniących nas przeciwciał. Każdy cukrzyk musi zadbać o jego dostarczanie w diecie w prawidłowej ilości. Zachowanie diety o niskim indeksie glikemicznym nie może być związane z wyniszczaniem organizmu poprzez małe dawki nic nie wnoszących produktów spożywczych.
Spożywanie węglowododanów w cukrzycy
Osoby chorujące na cukrzycę największe problemy mają z ustaleniem poprawnej proporcji węglowodanów w diecie. Dostarczają energii do działania, lecz ich nadmiar w jadłospisie jest przyczyną otyłości, dlatego konieczna jest ich ściśle określona ilość węglowodanów w diecie cukrzyka. Zalecane jest by węglowodany stanowiły 50 % zapotrzebowania energetycznego w ciągu dnia. Jednak istotna jest także jakość węglowodanów – czy są proste, czy złożone – a nie tylko ich ilość.
Owoce i warzywa – konieczność w diecie
Warzywa oraz owoce są zawsze ważne w diecie, w tym w diecie cukrzyka. Jednak trzeba wziąć pod uwagę, że ich indeks glikemiczny, zawartość cukru jest bardzo różnorodna. To oznacza, że w tej grupie żywieniowej istnieją produkty, które lepiej wyeliminować z diety cukrzycowej. Zawierają one za dużo cukru i ich jedzenie zbyt często nie jest korzystne. Dotyczy to przede wszystkim bardzo słodkich owoców, czyli: arbuzów, winogron, brzoskwiń z puszki oraz ananasów z puszki, bananów, gruszek, czereśni. Nie jest wskazane także wypijanie soków owocowych, gdyż bardzo często zawierają one duże ilości cukru. Istnieją także warzywa, które nie są zalecane cukrzykom. Jest to zaskakujące, bo warzywa uchodzą za niskokaloryczne i najzdrowsze produkty na świecie. Jednak buraki, kukurydza, zielony groszek z uwagi na zawartość kaloryczną i swój indeks glikemiczny nie są idealnym dodatkiem do jadłospisu cukrzyka.
Czym doprawić dietę w cukrzycy?
W diecie cukrzyka mogą pojawić się zioła i przyprawy, dzięki temu jedzenie nabiera smaku. Sól w mocno ograniczonej ilości, pieprz, papryka to tylko niektóre z możliwości. Warto sięgnąć także po Kurkumę, jeszcze niedawno niezbyt często używaną w polskiej kuchni. Jest ona nie tylko dobrym dodatkiem smakowym, ale przede wszystkim źródłem zdrowia rodem z medycyny naturalnej. Zawiera kurkuminę, związek chemiczny odpowiedzialny za jej żółty kolor – wpływający na zmniejszenie objawów cukrzycy i ochronę przed chorobą. Szczególnie ważne jest, że ma ona zdolność regulacji poziomu glukozy we krwi, czyli przydaje się w ochronie przed rozwojem cukrzycy. Jest to możliwe dzięki poprawie działania komórek beta trzustki. Są one odpowiedzialne za produkowanie insuliny, a kurkumina stabilizuje ich pracę. Jednocześnie jest przeciwutleniaczem, więc chroni przed nowotworami i stanami zapalnymi w organizmie. Wystarczy 1 łyżeczka kurkumy dziennie, dodawana do posiłków, aby po miesiącu odczuć różnicę.
Ziołowe uzupełnienie diety
Nieczęsto medycyna świata zachodniego zgadza się z ajurwedą czy medycyną dalekowschodnią. Chlubnym wyjątkiem są niektóre zioła. Gorzknik kanadyjski należy właśnie do takich. W Polsce nie bywa uprawiany, lecz można znaleźć go w sklepach jako susz do codziennego stosowania. Wśród cennych składników, które posiada znajduje się kanadyna, hydrastyna i przede wszystkim berberyna. Jest ona istotna, ponieważ ułatwia regulowanie glukozy we krwi, a to właśnie na nią każdy cukrzyk musi zwracać uwagę. Napar z gorzknika kanadyjskiego może przydać się jako uzupełnienie diety, obniżając ewentualny, wysoki poziom glukozy.
Zdrowie prosto z natury
Wspomniana już berberyna nie znajduje się jedynie w gorzkniku. Jest to substancja znajdująca się w korzeniach berberysu oraz cynowodu. W medycynie chińskiej, często ignorowanej przez zachodnią, jest znana od lat jako lekarstwo na układ krążenia oraz na zmniejszenie wysokiego poziomu cukru we krwi. Berberyna, jednocześnie niweluje ilość złego cholesterolu, który ze względu na stres i złą dietę jest problemem coraz większej części społeczeństwa. Suplementowana 3-4 razy dziennie berberyna (dobowa dawka to do 2000 mg) może wspomóc dietę cukrzyka i ułatwić kontrolę glukozy, niezależnie od spożywanych w ciągu dnia posiłków.
Dla dobrego stanu wagi
Pamiętajmy – otyłość to bliski przyjaciel cukrzycy!
Gdy waga ciała wzrasta choroba staje się intensywniejsza, a jej objawy są mocniej odczuwalne. Sama dieta i przestrzeganie jadłospisu to czasami za mało. Jeśli ma się tendencję do przybierania na wadze nawet po jednym posiłku, można szukać pomocy w ziołach. Jeżeli lekarz nie widzi żadnych przeciwwskazań wtedy rumianek i tymianek możesz stosować codziennie. Są one tak przydatne z uwagi na zawartość apigeniny. Jest to związek flawonoidów, który pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co jest korzystne dla cukrzyków oraz wspiera dobry stan chrząstek stawowych. Przyjmowanie naturalnej apigeniny wpływa również na profilaktykę cukrzycową.