Grzyby to nie tylko walory smakowe, które można wykorzystać podczas przygotowywania potraw. Istnieją grzyby, zwane witalnymi, których zastosowanie wychodzi daleko poza sosy i zupy. Są to rośliny, które w znaczący sposób mogą poprawiać stan zdrowia oraz chronić przed chorobami nowotworowymi. Mimo, że nadal nie są jeszcze bardzo popularne w Polsce, ich właściwości zdrowotne są potwierdzone w licznych badaniach naukowych na całym świecie. Dodatkowo stoi za nimi przeszło 4000 lat praktyk w chińskiej medycynie ludowej.
Spis treści
Czym są grzyby witalne?
Grzyby witalne zwane są również grzybami nieśmiertelności, przede wszystkim w Chinach. Właśnie w Azji już od pokoleń, docenia się ich moc oraz walory zdrowotne. Nie przypadkowo zostały umieszczone na liście dziesięciu najzdrowszych produktów, co wyraźnie świadczy o ich przydatności w diecie, zarówno w ramach profilaktyki, jak i podczas leczenia. Wśród licznych odmian grzybów witalnych na wyróżnienie zasługują grzyby: Reishi, Shiitake, Maitake, Chaga, Polyporus. Niektóre z nich, np. Reishi, rosną dziko także na terenie Europy, jednak większość jest dostępna jedynie w Azji i stamtąd sprowadzana. Bardzo często w postaci ekstraktu uzyskiwanego z grzybów. Dzięki takiemu rozwiązaniu łatwiej jest przyswoić dobroczynne składniki, zwłaszcza że w swojej naturalne formie grzyby witalne miewają cierpki smak.
Co zawierają grzyby witalne?
Prawdziwym bogactwem grzybów witalnych są znajdujące się w nich składniki mineralne oraz pierwiastki, niezbędne dla organizmu. Mało która roślina dostępna na rynku – zarówno w całości, jak i po przeróbce – ma tak wielkie stężenie potasu, magnezu, żelaza, fosforu, wapnia. Dzięki nim wzmacniany jest układ krwionośny oraz kostny.
W grzybach znajdują się nawet niewielkie ilości manganu, miedzi i kobaltu, które są konieczne dla organizmu, mimo że rzadko wspomina się o zapotrzebowaniu na nie i tym samym, nie odpowiednio suplementuje.
![Grzyby Coprinus](https://iloveco.pl/wp-content/uploads/2016/02/Grzyby20Coprinus1-1.jpg)
Grzyby Coprinus
Niezwykle ważny jest cynk, którego w grzybach witalnych jest pod dostatkiem. Ma on za zadanie zapewnić prawidłowe działanie narządów płciowych, lecz nie tylko. Wpływa na włosy, paznokcie oraz regenerację zranionego naskórka, a przede wszystkim – na układ odpornościowy. Sprzyja także zabijaniu wolnych rodników, których namnażanie się może prowadzić do rozwoju nowotworów.
Wiele badań nad grzybami witalnymi jednoznacznie wskazuje, że w centrum uwagi powinny się znaleźć zawarte w nich polisacharydy, które odpowiadają za stymulację układu immunologicznego. Mizuno et al. (1995) zidentyfikowali glukany Beta-D, później zidentyfikowano także hetero polisacharydy, glikoproteiny, kwasy nukleinowe, substancje balastowe i lektyny, które także wykazują działanie stymulujące układ immunologiczny.
Grzyby witalne a choroby nowotworowe.
Chociaż zalety grzybów witalnych znane są od wieków, dopiero stosunkowo niedawno zostały przeprowadzone badania potwierdzające ich przydatność w profilaktyce oraz leczeniu chorób nowotworowych. Dzięki podawaniu ekstraktu z grzybów witalnych, łącznie z terapią farmakologiczną, można spowodować zahamowanie rozwoju choroby, a nawet jej cofnięcie. Jest to możliwe ze względu na stymulowanie przez składniki grzybów, produkcji przeciwciał mogących walczyć z chorobą. Mocny układ odpornościowy to podstawa w czasie walki z rakiem, a grzyby witalne potrafią wesprzeć go wyjątkowo skutecznie. Dzięki temu osoby cierpiące na nowotwory rzadziej chorują na infekcje, które w przypadku tej choroby często okazywały się śmiertelne.
![Grzyby Reishi](https://iloveco.pl/wp-content/uploads/2016/02/Grzyby20Reishi-1.jpg)
Grzyby Reishi
Dodatkowo stwierdzono, że grzyby witalne minimalizują skutki uboczne radioterapii oraz chemioterapii. Pogorszenie się jakości krwi, uszkodzenia błony śluzowej, problemy żołądkowe pojawiają się znacznie rzadziej, o czym zaświadczają badania przeprowadzane z udziałem pacjentów w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej. Do uzyskania pozytywnych efektów wystarczało 5 g ekstraktu grzybów witalnych w ciągu dnia.
Najlepsze efekty zaobserwowano u pacjentów chorujących na raka układu pokarmowego, płuc, piersi, szyjki macicy oraz czerniaka.
A teraz troszeczkę od strony naukowej ale całkiem przystępnie:)
Z preparatów uzyskiwanych z grzybni shiitake szczególnie ważne substancje wchodzące w skład ekstraktu to: cenne aminokwasy (materiał budulcowy komórek), glikoproteiny, witaminy, polisacharydy o różnej strukturze, a nawet polifenole. Do substancji czynnych zaliczyć należy także ligniny.
![Grzyby Shiitake](https://iloveco.pl/wp-content/uploads/2016/02/grzyby20shiitake2-1.jpg)
Grzyby Shiitake
Kolejnym aktywnym biologicznie związkiem jest lentinan (wielocukier rozgałęziony) wyizolowany już w 1970 roku. Lentinan należy do związków pochodzenia naturalnego oddziałujących na odpowiedź immunologiczną organizmu. Co czyni go skutecznym jako lek przeciwnowotworowy.
Najcenniejsze grzyby Japonii.
Jedna z pionierskich prac naukowych na temat zastosowań przeciwnowotworowych grzybów witalnych została opublikowana już w 1968. przez dr. Ikegawę. W jego badaniach oraz innych naukowców szeroko opisano silną aktywność przeciwnowotworową wodnych ekstraktów z niektórych grzybów, w tym z rodziny Polyporaceae, do której należy Ganoderma lucidum (Lakownica Żółtawa czyli Reishi). Już w latach 70. Chihara odkrywa oczyszczające działanie polisacharydów zawartych w shiitake o wysokiej aktywności przeciwnowotworowej. Jeden z tych polisacharydów, lentinan, zaczęto wprowadzać na rynek japoński jako lek na raka żołądka w 1995. Kolejne liczne doniesienia, opisują wyizolowanie z wielu innych grzybów witalnych, substancji o właściwościach leczniczych. Poza lentinan, wyizolowano w Japonii dwa inne leki cytostatyczne: krestynę, stosowaną w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego, płuc i piersi oraz schizofylan mający zastosowane w leczeniu raka szyjki macicy.
Lekarze europejscy odnoszą się do grzybów witalnych z pewną nieufnością. Zazwyczaj nie zakazują pacjentom ich spożywania, jednak nie czynią z nich cudownego leku. Ekstrakt grzybowy nie jest również uznawany za lek w pełnym tego słowa znaczeniu ani refundowany.
Zupełne inna jest pozycja grzybów witalnych w Japonii. Nie tylko lekarze zalecają tam przyjmowanie grzybów witalnych, lecz również rząd, oficjalnie uznając że jest to środek wspomagający zapobieganie chorobom nowotworowym, jak i ich leczenie.