Grzyby to nie tylko walory smakowe, które można wykorzystać podczas przygotowywania potraw. Istnieją grzyby, zwane witalnymi, których zastosowanie wychodzi daleko poza sosy i zupy. Są to rośliny, które w znaczący sposób mogą poprawiać stan zdrowia oraz chronić przed chorobami nowotworowymi. Mimo, że nadal nie są jeszcze bardzo popularne w Polsce, ich właściwości zdrowotne są potwierdzone w licznych badaniach naukowych na całym świecie. Dodatkowo stoi za nimi przeszło 4000 lat praktyk w chińskiej medycynie ludowej.
Spis treści
Czym są grzyby witalne?
Grzyby witalne zwane są również grzybami nieśmiertelności, przede wszystkim w Chinach. Właśnie w Azji już od pokoleń, docenia się ich moc oraz walory zdrowotne. Nie przypadkowo zostały umieszczone na liście dziesięciu najzdrowszych produktów, co wyraźnie świadczy o ich przydatności w diecie, zarówno w ramach profilaktyki, jak i podczas leczenia. Wśród licznych odmian grzybów witalnych na wyróżnienie zasługują grzyby: Reishi, Shiitake, Maitake, Chaga, Polyporus. Niektóre z nich, np. Reishi, rosną dziko także na terenie Europy, jednak większość jest dostępna jedynie w Azji i stamtąd sprowadzana. Bardzo często w postaci ekstraktu uzyskiwanego z grzybów. Dzięki takiemu rozwiązaniu łatwiej jest przyswoić dobroczynne składniki, zwłaszcza że w swojej naturalne formie grzyby witalne miewają cierpki smak.
Co zawierają grzyby witalne?
Prawdziwym bogactwem grzybów witalnych są znajdujące się w nich składniki mineralne oraz pierwiastki, niezbędne dla organizmu. Mało która roślina dostępna na rynku – zarówno w całości, jak i po przeróbce – ma tak wielkie stężenie potasu, magnezu, żelaza, fosforu, wapnia. Dzięki nim wzmacniany jest układ krwionośny oraz kostny.
W grzybach znajdują się nawet niewielkie ilości manganu, miedzi i kobaltu, które są konieczne dla organizmu, mimo że rzadko wspomina się o zapotrzebowaniu na nie i tym samym, nie odpowiednio suplementuje.
Grzyby Coprinus
Niezwykle ważny jest cynk, którego w grzybach witalnych jest pod dostatkiem. Ma on za zadanie zapewnić prawidłowe działanie narządów płciowych, lecz nie tylko. Wpływa na włosy, paznokcie oraz regenerację zranionego naskórka, a przede wszystkim – na układ odpornościowy. Sprzyja także zabijaniu wolnych rodników, których namnażanie się może prowadzić do rozwoju nowotworów.
Wiele badań nad grzybami witalnymi jednoznacznie wskazuje, że w centrum uwagi powinny się znaleźć zawarte w nich polisacharydy, które odpowiadają za stymulację układu immunologicznego. Mizuno et al. (1995) zidentyfikowali glukany Beta-D, później zidentyfikowano także hetero polisacharydy, glikoproteiny, kwasy nukleinowe, substancje balastowe i lektyny, które także wykazują działanie stymulujące układ immunologiczny.
Grzyby witalne a choroby nowotworowe.
Chociaż zalety grzybów witalnych znane są od wieków, dopiero stosunkowo niedawno zostały przeprowadzone badania potwierdzające ich przydatność w profilaktyce oraz leczeniu chorób nowotworowych. Dzięki podawaniu ekstraktu z grzybów witalnych, łącznie z terapią farmakologiczną, można spowodować zahamowanie rozwoju choroby, a nawet jej cofnięcie. Jest to możliwe ze względu na stymulowanie przez składniki grzybów, produkcji przeciwciał mogących walczyć z chorobą. Mocny układ odpornościowy to podstawa w czasie walki z rakiem, a grzyby witalne potrafią wesprzeć go wyjątkowo skutecznie. Dzięki temu osoby cierpiące na nowotwory rzadziej chorują na infekcje, które w przypadku tej choroby często okazywały się śmiertelne.
Grzyby Reishi
Dodatkowo stwierdzono, że grzyby witalne minimalizują skutki uboczne radioterapii oraz chemioterapii. Pogorszenie się jakości krwi, uszkodzenia błony śluzowej, problemy żołądkowe pojawiają się znacznie rzadziej, o czym zaświadczają badania przeprowadzane z udziałem pacjentów w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej. Do uzyskania pozytywnych efektów wystarczało 5 g ekstraktu grzybów witalnych w ciągu dnia.
Najlepsze efekty zaobserwowano u pacjentów chorujących na raka układu pokarmowego, płuc, piersi, szyjki macicy oraz czerniaka.
A teraz troszeczkę od strony naukowej ale całkiem przystępnie:)
Z preparatów uzyskiwanych z grzybni shiitake szczególnie ważne substancje wchodzące w skład ekstraktu to: cenne aminokwasy (materiał budulcowy komórek), glikoproteiny, witaminy, polisacharydy o różnej strukturze, a nawet polifenole. Do substancji czynnych zaliczyć należy także ligniny.
Grzyby Shiitake
Kolejnym aktywnym biologicznie związkiem jest lentinan (wielocukier rozgałęziony) wyizolowany już w 1970 roku. Lentinan należy do związków pochodzenia naturalnego oddziałujących na odpowiedź immunologiczną organizmu. Co czyni go skutecznym jako lek przeciwnowotworowy.
Najcenniejsze grzyby Japonii.
Jedna z pionierskich prac naukowych na temat zastosowań przeciwnowotworowych grzybów witalnych została opublikowana już w 1968. przez dr. Ikegawę. W jego badaniach oraz innych naukowców szeroko opisano silną aktywność przeciwnowotworową wodnych ekstraktów z niektórych grzybów, w tym z rodziny Polyporaceae, do której należy Ganoderma lucidum (Lakownica Żółtawa czyli Reishi). Już w latach 70. Chihara odkrywa oczyszczające działanie polisacharydów zawartych w shiitake o wysokiej aktywności przeciwnowotworowej. Jeden z tych polisacharydów, lentinan, zaczęto wprowadzać na rynek japoński jako lek na raka żołądka w 1995. Kolejne liczne doniesienia, opisują wyizolowanie z wielu innych grzybów witalnych, substancji o właściwościach leczniczych. Poza lentinan, wyizolowano w Japonii dwa inne leki cytostatyczne: krestynę, stosowaną w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego, płuc i piersi oraz schizofylan mający zastosowane w leczeniu raka szyjki macicy.
Lekarze europejscy odnoszą się do grzybów witalnych z pewną nieufnością. Zazwyczaj nie zakazują pacjentom ich spożywania, jednak nie czynią z nich cudownego leku. Ekstrakt grzybowy nie jest również uznawany za lek w pełnym tego słowa znaczeniu ani refundowany.
Zupełne inna jest pozycja grzybów witalnych w Japonii. Nie tylko lekarze zalecają tam przyjmowanie grzybów witalnych, lecz również rząd, oficjalnie uznając że jest to środek wspomagający zapobieganie chorobom nowotworowym, jak i ich leczenie.