Adaptogeny – fenomen naturalnej medycyny, a może moc ukryta w naturze od wieków?
Często się zastanawiamy, czy naturalna medycyna jeszcze nas czymś zaskoczy? Czy w swoich zasobach posiada substancje, które śmiało można nazwać inteligentymi, w kontekście zdrowia całego organizmu?
Idąc dalej tym tokiem rozumowania, czy istnieją rośliny będące odpowiedzią na tradycyjne syntetyczne leki stosowane na przewlekły stres, który jak wiadomo jest częstą przyczyną wielu późniejszych poważniejszych dolegliwości.
Takim darem od matki natury są bez wątpienia Adaptogeny zawarte w wielu roślinach. Ich niezwykłe działanie, polega generalnie na zmniejszeniu nadmiernej ilości energii kierowanej do układu nerwowego, wpływając również na szybszą regenerację obciążonych komórek.
Spis treści
Czym są adaptogeny?
Przechodząc do szczegółów, adaptogeny to najczęściej substancje ziołowe, które mają szczególny wpływ na układ nerwowy człowieka. Ich stosowanie pomaga przede wszystkim w sytuacjach silnego napięcia nerwowego, stresu, zarówno w codziennych sytuacjach, jak i traumatycznych. Stres, jest bowiem jednym z cichych zabójców, który nie tylko rujnuje zdrowie, lecz nawet zabija. Im go więcej, tym bardziej odbija się to na układzie krwionośnym, na sercu, na układzie pokarmowym. Nie pozwala prawidłowo funkcjonować, czy pracować. Nie można go ignorować, a raczej starać się go zmniejszać. Można to robić właśnie przy pomocy adaptogenów zawartych w roślinach. Stanowią zdrową alternatywę do chemicznych, reklamowanych środków na przewlekły stres czy rozregulowany układ nerwowy.
Skąd pochodzą adaptogeny?
Adaptopgeny wywodzą się dalekowschodniej medycyny naturalnej. O ich użyciu donoszą już źródła zapisane w medycynie chińskiej i ajurwedzie sprzed tysięcy lat. Zachód odkrył je jednak dopiero po zakończeniu II wojny światowej, kiedy rozpoczęto próby stworzenia żołnierzy bardziej wytrzymałych na wojenny stres. Miały do tego doprowadzić substancje stymulujące, lecz od większości z nich bardzo łatwo było się uzależnić. W toku badań rosyjski toksykolog Lazarew rozpoczął badania nad żeń-szeniem azjatyckim, eleuterokokiem kolczastym oraz innymi naturalnymi adaptogenami. Aby uznać zioła za taką substancję muszą one wykazywać się kilkoma podstawowymi cechami:
- nie mogą być toksyczne dla organizmu, nie mogą uzależniać, są bezpieczne, są
- wsparciem dla poprawnego działania organizmu bez uszczerbku dla jego naturalnych funkcji,
- mają szeroki zakres działania,
- wspierają walkę ze stresem każdego rodzaju,
- poprawiają działanie układu odpornościowego.
W czym pomagają adaptogeny?
Zioła będące adaptogenami wykazują różne, cenne dla zdrowia właściwości, nie tylko niwelujące stres. W zależności od używanego adaptogenu można osiągnąć różne rezultaty. Wykazują działanie:
- antyzapalne,
- oczyszczające (wspomagają usuwanie toksyn),
- zwiększają odporność organizmu,
- kompleksowo wspierają organy i układy, nie działają tylko na jeden,
- wspomagają prace wątroby,
- wspierają i wzmacniają układ nerwowy,
- regulują prace serca,
- ochraniają przed promieniowaniem i jego skutkami (stosuje się je podczas chemioterapii i radioterapii jako leczenie wspomagające).
Najpopularniejsze Adaptogeny
Istnieje wiele ziół o korzystnym dla człowieka działaniu. Wiele z nich to adaptogeny, jednak nie wszystkie są tak korzystne. Obecnie najpopularniejsze z nich, których stosowanie poleca się dla dobra zdrowia to: żeń-szeń azjatycki, ashwagandha, czyli witania ospała, brahmi, czyli bakopa drobnolistna, shatavari i triphala, która właściwie jest mieszanką trzech naturalnych składników: amli, haritaki, bibhitaki.
Korzyści z Ashwagandhy
Ashwagandha – żeń-szeń indyjski, witania ospała – to krzew, który pochodzi z Indii, ale obecnie można go znaleźć również w południowej Europie oraz Afryce. Dorasta do 150 cm wysokości i ma żółto-zielone kwiaty oraz czerwone lub pomarańczowe owoce o wyglądzie zbliżonym do jagód. W medycynie naturalnej wykorzystuje się owoce oraz korzeń rośliny, chociaż korzeń ma bardzo nieprzyjemny zapach, porównywany z końskim aromatem. Znajdują się w nim jednak glikowitanolidy (witanozydy, sitoindozydy) wpływające pozytywnie na układ nerwowy. Z tego powodu zioło jest polecane osobom narażonym na nadmierny stres. Bywa także podawane w początkach choroby Alzhaimera jako leczenie dodatkowe, które ma hamować postępowanie choroby. Stosowana profilaktycznie wspomaga pamięć oraz koncentrację. Aswagandha korzystnie wpływa na układ odpornościowy, zwiększa ilość limfocytów B i T, jak również wspomaga układ krwionośny, zmniejszając ilość złego cholesterolu, układ rozrodczy poprzez regulowanie gospodarki hormonalnej. Może zapobiegać alergii oraz łagodzić astmę. Zioło dostępne jest w formie tabletek oraz korzenia do przyrządzania wywarów.
Brahmi do stosowania na co dzień
Cennym ziołem znanym obecnie nie tylko w ajurwedzie jest brahmi. Tak, jak witania ospała pochodzi z Indii i tam zostały odkryte jej niepospolite właściwości. Niezwykłe, ponieważ jest ziołem, które można stosować u chorych na padaczkę (uspokaja drgawki, hamuje je) oraz jako środek na bezsenność, stany lękowe i niepokoje. Jest to kolejny adaptogen, który sprzyja układowi nerwowemu. Dzięki temu dodaje się ją do leczenia u osób cierpiących na depresję. Jeśli jest podawane w ilości 300 mg dziennie przez 10-12 tygodni ma działanie antydepresyjne. Wpływ na mózg obejmuje również poprawę pamięci i koncentracji, zarówno u osób młodszych, jak i starszych, zahamowując pojawienie się starczej demencji. Coraz częściej brahmi podaje się także dzieciom chorym na ADHD, gdyż wykazuje działanie uspokajające nadmiar emocji, ułatwia skupienie. Wszelkie właściwości zioła pojawiają się jednak po dłuższej suplementacji, przez przyjmowanie go przez, np. dwa tygodnie nie zaobserwuje się zmian.
Brahmi do stosowania można dostać w sklepach ze zdrową żywnością, ziołami, jak również w sklepach internetowych w postaci tabletek lub suszonego albo sproszkowanego ziela.
Shatavari – regulator układu hormonalnego
Shatavari jest niezwykłym adaptogenem, gdyż jego działanie jest korzystne przede wszystkim dla kobiecego zdrowia. Roślina rośnie przede wszystkim w Indiach i w Himalajach. Ma szczególne znaczenie dla kobiet z uwagi na znajdujące się w niej fitoestrogeny, czyli zbliżone do naturalnych żeńskich hormonów. Z tego powodu polecana jest zarówno kobietom w wieku rozrodczym, jak i w okresie menopauzy, gdy liczba estrogenu znacząco spada. Shatavari uzupełnia braki, pozwalając zminimalizować dokuczliwe objawy przekwitania. Regularnie przyjmowany korzeń shatavari potrafi wyregulować miesiączkę, zmniejszyć objawy PMS oraz dolegliwości bólowe podczas okresu, gdyż działa rozkurczowo na macicę oraz poprawia płodność. Jednocześnie wpływa na układ pokarmowy, z którym kobiety również często mają problem. Wspierając jelita i dobre bakterie w nim zawarte, zioło poprawia naturalną odporność. Dodatkowo, jak większość adaptogenów, nie jest obojętna na układ nerwowy, poprawia nastrój, łagodzi napięcia spowodowane stresem oraz podnosi libido u obu płci. Zazwyczaj sprzedawana jest jako proszek z korzenia do zaparzenia lub nalewek do codziennego przyjmowania.
Więcej o Shatavari przeczytasz tutaj: https://iloveco.pl/shatavari-krolowa-kobiecych-ziol/
Triphala – trzy zioła w jednym
W triphali znajdują się trzy zioła, a dokładniej owoce ziół, czyli wspomniane już: amla, bibhitaki i haritaki. Triphala powstaje jako miks ekstraktu owocowego ze sproszkowanymi owocami. Krajem pochodzenia są oczywiście Indie, w których triphala to nie tylko lecznicza mieszanka, ale składnik codziennej diety. Wynika to z jej niezwykłych właściwości pro zdrowotnych. Wpływa ona na układ pokarmowy, regulując pracę jelit i tym samym zapobiegając zaparciom oraz ułatwiając utrzymanie prawidłowej wagi. Jednocześnie wpływa na zewnętrzny wygląd organizmu opóźniając starzenie, poprawiając stan skóry, włosów, paznokci. Wywary z triphali były w ajurwedzie polecane na zmniejszenie bólów głowy, choroby układu moczowego oraz stosowane w leczeniu osteoporozy i hemoroidów. W dalszym ciągu pomaga na te schorzenia, zwłaszcza regularnie stosowana. W triphali znajdują się liczne witaminy, w tym witamina C (więcej, niż w każdej cytrynie), flawonoidy, karotenoidy, antyoksydanty zabijające wolne rodniki. Triphala w formie tabletek albo w formie sproszkowanej działa również przeciwzapalnie i przeciwwirusowo, pozwalając ustrzec się przed chorobami, zarówno poważnymi, jak i sezonowymi.